[ad_1]
مهمترین کارکرد مفاصل بدن امکان جنبش میباشد
مفاصل و شمار مفاصل بدن
مفاصل بدن بخت اصلی از ساختمان بدن هستند که سبب میشوند ما بتوانیم به آسودگی جنبش کنیم و جا به جا شویم. جالب میباشد که بدانید ما 360 مفصل در قسمتهای مختلف بدن داریم.
آیا میدانید مفاصل بدن از چه چیزی ساخته شده اند؟
به سطوح استخوانی که در یک نقطه با هم اتصال و تلاقی پیدا میکنند مفصل می گویند به طور واضح تر میتوان گفت مفصل محلی ست که استخوان ها در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. مهمترین کارکرد مفاصل بدن امکان جنبش میباشد.
مفصل حاوی سطوح مفصلی می باشد که می تواند توسط غضروف ها احاطه شده و نقش داشتن کاهش اصطکاک را در آنها بازی نماید. مفاصل بدن سبب میشوند تا استخوان ها بتوانند در کنار هم جنبش کنند و این جنبش سبب تحول شکل اسکلت و بدنبال آن تحول شکل کل بدن و جابه جایی میشود.
معمولا در مکان اتصال مفاصل بدن استخوان ها قدری حجیم تر میشوند تا سطح ارتباط آنها با یکدیگر بیشتر شود. این افزایش سطح ارتباط هم سبب جنبش بهتر و هم پایداری بیشتر در حین جنبش میشود.
بیشترین بیماری های سیستم حرکتی بدن در مفاصل میباشد. درد، تورم و خشکی در جنبش از معمول ترین مشکلات سیستم حرکتی میباشد که به علت اختلال در کارکرد مفاصل بدن بوجود میاید.
اگر یک قهرمان وزنه برداری می تواند دویست کیلوگرم وزنه را روی دستش نگه دارد و هشت قطعه استخوان مچ دست او از هم سوا نشود، به دلیل ارتباط استوار این استخوان ها در سطوح مفصلی میباشد، و اگر فوتبالیستی با سرعت روی پاهای خود می دود و در حین دویدن با پا استوار به توپ ضربه می زند و استخوانهایش از هم سوا نمی شوند، علتش وضعیت عالی مفصل های پا میباشد.
با بخش علمی بیتوته همزاه باشید تا شما را با شگفتی های ساختمان مفصل و انواع مفاصل بدن آشنا کنیم.
شمار مفاصل بدن
جالب میباشد بدانید که 360 رقم مفصل در بدن وجود دارد.
86 مفصل در جمجمه، 76 مفصل در ستون فقرات و لگن، 66 مفصل در قفسه سینه، 64 مفصل در دست ها و انگشت ها، 62 مفصل در پاها و انگشت پاها و 6 مفصل در گلو گردن وجود دارد.
دسته بندی مفاصل بدن براساس ساختار و جنبش
مفاصل بدن بر اساس ساختار به سه دسته شاخهای، غضروفی و سینوویال تقسیم میکنند. مفاصل را میتوان بر اساس نوع جنبش نیز به سه دسته مستقر، نیمه متحرک و متحرک تقسیمبندی کرد.
مفصل متحرک یا سینوویال (دی ارتروز)
مفاصل بدن به سه دسته متحرک، نیمه متحرک و قابت تقسیم می شوند
مفاصل متحرک رایجترین نوع مفاصل بدن انسان بوده اند. در این نوع مفاصل دو استخوان تشکیل دهنده مفصل کاملا آزادانه در کنار یکدیگر جنبش میکنند. همه آنها متحرک هستند و دارای یک کپسول متحرک (با ساختار کلاژنی) در اطراف کل مفصل هستند.
علاوه بر این کپسول، همگی یک غشا متحرک (در لایه داخلی کپسول) که مایع متحرک را محافظت میکند، دارند. همچنین نوعی غضروف براق که در انتهای هر مفصل وجود دارد و از آن محافظت میکند. مشابه مفصل مچ دست یا زانو. در مفصل زانو استخوان درشت نی کاملا در مقابل استخوان ران جنبش کرده و به جلو و عقب میرود. شش نوع مفصل متحرک وجود دارد که براساس شکل مفصل و تحرک آنها دستهبندی میشوند.
1. مفصل گوی و کاسه ای Ball and socket joint
مفصل گوی و کاسه ای یکی از مفاصل بدن در شانه و لگن میباشد
یکی از مفاصل بدن مفصل گوی و کاسه ای هست که در شانه و لگن وجود دارد. در این مفاصل سر یک استخوان به شکل کره و سر استخوان دیگر به شکل یک کاسه میباشد و این دو استخوان در یکدیگر فرو میروند. این مفاصل از آزادترین مفصل ها بوده و در همه جهات جنبش میکنند.
2. مفصل لولایی Hinge joint
مفصل لولایی تنها در یک سمت اجازه خم و راست شدن دارد
این مفاصل مشابه لولا تنها در یک سمت اجازه خم و راست شدن را میدهند مشابه مفاصل آرنج و زانو و مچ پا که تنها در یک سمت جنبش کرده و جنبش جانبی ندارند. حرکات آن به صورت کشش، برآمدگی و فرورفتگی میباشد.
3. مفصل محوری Pivot joint
مفصل محوری در بخت بالایی ستون فقرات وجود دارد و سبب حرکات گردن میشود
مفصل محوری از دیگر مفاصل بدن میباشد که در بخت بالایی ستون فقرات وجود دارد و سبب حرکات گردن میشود. این حرکات به صورت چرخش یک استخوان حول دیگری میباشد.
4. مفصل لقمه ای Condyloid joint
مفصل لقمه ای مچ دست از دیگر مفاصل بدن
در این مفاصل انتهای یک استخوان که به شکل بیضوی و تخم مرغی میباشد در حفره استخوان دیگر که آن هم بیضوی میباشد میچرخد مشابه مفصل مچ دست
5. مفصل لغزنده Sliding joint
مفصل لغزنده از مفاصل بدن انسان در مچ دست و لگن میباشد
یکی دیگر از انواع مفاصل بدن، مفصل لغزنده میباشد که در استخوانچههای مچ دست و در لگن وجود دارد. در این مکان استخوانها به وسیله رباطهای زورمند به هم وصل شده اند و جنبش کمی دارند از این رو جنبش این مفصل به صورت لغزشی میباشد.
6. مفصل زینی شکل Saddle joint
مفصل زینی شکل در استخوانهای بین انگشت شست و مچ دست وجود دارد
یکی دیگر از انواع مفاصل بدن مفصل زینی شکل میباشد که دو استخوان مجاور مشابه زین اسب در هم فرو رفته اند و در استخوانهای بین انگشت شست و مچ دست وجود دارد، که در هم فرو میروند.
مفصل نیمه متحرک یا غضروفی (آمفی آرتروز)
در این نوع مفاصل بدن استخوان های تشکیل دهنده مفصل توسط بافتی دیگر به یکدیگر چسبیده اند. گرچه این استخوان ها میتوانند نسبت به هم جنبش کنند ولی این جنبش آزادانه و کامل نیست.
این مفاصل در جاهایی که اتصال بین مفاصل استخوانی که از غضروف درست شده اند، وجود دارند، مثلا بین مهرهها در ستون فقرات. مهره های کمر توسط دیسک بین مهره ای به هم متصل میشوند. گرچه با تحول شکل دیسک مهره ها میتوانند کمی نسبت به هم جنبش کنند ولی این جنبش محدود میباشد.
مفصل بدون جنبش یا شاخه ای (سین آرتروز)
در این مفاصل بدن دو سر استخوان ها به توسط غضروف یا رباط به هم متصل شده و عملا حرکتی بین دو استخوان وجود ندارد. در این مفاصل جنبش های خیلی خیلی کم و یا ناچیز وجود دارد به عبارتی جنبش در حدی می باشد که می توان از آن چشم پوشی نمود مشابه مفاصل فیبروز در ناحیه ستون مهره ای و یا مفصل بین استخوان های جمجمه
گرچه جمجمه از برخی استخوان ورق های در کنار هم درست شده میباشد که از هم سوا هستند ولی این استخوان ها نسبت به هم حرکتی ندارند.
ساختار مفاصل متحرک یا دی آرتروز:
– غضروف
غضروف بصورت لایه ای میباشد که انتها های استخوان ها را پوشانده و سبب روان شدن جنبش دو استخوان نسبت به یکدیگر میشود.
-کپسول مفصلی
کیسه ای استوانه ای شکل از جنس کلاژن که در برگیرنده سطوح مفصلی می باشد. کپسول مفصلی پرده یا کیسه ایست که دور تا دور مفصل را پوشانده میباشد و در بالا و پایین در محلی که غضروف پایان میشود استوار به استخوان میچسبد.
کپسول مفصلی یکی از ساختمان هایی میباشد که سبب نگه داشته شدن دو سر استخوان در مکان مفصل در کنار هم میشود.
– رباط یا لیگامان Ligament
رباط ها از جنبش غیرطبیعی مفاصل بدن پیشگیری میکنند
رباط یا لیگامان نوارهایی از بافت لیفی یا فیبرو و خیلی استوار هستند که در اطراف مفصل و بیرون کپسول مفصلی قرار گرفته و سبب پایداری مفصل میشوند. رباط ها با نیروی کششی ناشی از خاصیت ارتجاعی از حرکات غیر طبیعی در مفصل پیشگیری می کنند و جلوگیر از جنبش مفاصل در جهات خاصی میشوند تا بدین وسیله سبب شوند تا مفصل تنها در سمت های معینی جنبش کند. در اغلب اوقات رباط ها به کپسول مفصلی چسبیده و جزئی از آن هستند.
– لایه سینوویال Synovial membrane
پوشاننده سطوح غیر مفصلی داخل کپسول مفصلی می باشد. لایه سینوویال یک لایه سلولی قشنگ میباشد که سطح داخلی کپسول مفصلی را میپوشاند و وظیفه آن ترشح مایع سینوویال Synovial fluid میباشد.
– مایع سینوویال Synovial fluid
مایعی با چسبندگی بالاکه سبب افزایش کارایی مفصال بدن و روغن کاری می شود. مایع لزج و لغزنده ایست که در درون کپسول مفصل میباشد و در بین سطوح مفصل سبب روان شدن لغزش غضروف ها بر روی هم میشود. این مایع همچنین غضروف مفصلی را هم تغذیه میکند.
– منیسک Meniscus
منیسک در مفصل زانو وجود دارد. از جنسی شبیه غضروف میباشد و سبب افزایش پایداری مفصل شده و نقش داشتن جذب کننده شوک های ناشی از ضربات ناگهانی به مفصل را هم بازی میکند.
انواع بیماری های مفصلی و علت انها:
– آرتریت یا التهاب مفصل
– روماتیسم مفصلی
– بیماری سائیدگی مفصل یا ارتروز
– نقرس
علائم و نشانه های بیماری های مفصلی بسته به نوع و تندی آن گوناگون میباشد. برای مانند ممکن میباشد در یک دوران ای به صورت خود به خود آشکار شده و سپس رفع شود. از شایع ترین علائم و نشانه های بیماری های مفصلی می توان به درد مفاصل بدن، سفت و خشکی مفاصل بدن و تورم مفصل اشاره کرد.
منبع: بیتوته
[ad_2]